Cannabis wordt al sinds oudsher verwerkt in een breed scala aan producten, waaronder thee, tincturen, crèmes en zalfjes. Reeds in de oudheid, zoals in Egypte, werd cannabis in medische teksten genoemd als behandelingsopties voor diverse kwalen, variërend van de behandeling van ingegroeide nagels tot het verhelpen van vaginale ontstekingen. Desalniettemin zijn veel onderzoekers sceptisch over de vermeende positieve effecten van cannabis en specifiek van stoffen zoals cannabidiol (CBD), en neigen ernaar de waargenomen voordelen af te doen als niet meer dan een placebo effect.
Wat is een placebo en het placebo effect?
Het placebo-effect beschrijft het verschijnsel waarbij patiënten verbetering ervaren door een behandeling die in theorie geen therapeutisch effect zou moeten hebben. De behandeling bevat namelijk geen actieve ingrediënten die een impact hebben op de gezondheid.
Placebo’s worden door onderzoekers ingezet als een vergelijkingsbasis in studies naar farmaceutische producten, om de daadwerkelijke impact van een nieuw geneesmiddel of behandelwijze op een ziekte te bepalen. Dit maakt het mogelijk om het effect van het echte medicijn te vergelijken met dat van de placebo bij deelnemers, waardoor de werkzaamheid en eventuele neveneffecten van het geneesmiddel beoordeeld kunnen worden.
Tijdens klinische tests is echter gebleken dat proefpersonen soms reageren op een placebo. Zo kunnen hun symptomen verminderen zonder dat ze actieve medicatie hebben gekregen, of kunnen ze bijwerkingen ervaren die lijken op die van de behandeling. Dergelijke verschijnselen staan bekend als het placebo effect.
Hoe werkt het placebo effect?
Het mechanisme achter het placebo effect is nog niet volledig door wetenschappers ontrafeld, maar de heersende gedachte is dat het effect voornamelijk voortkomt uit de verwachtingen van de persoon die het ondergaat. Het idee is dat de werking van placebo’s kan worden verklaard door de manier waarop de hersenen perceptie en emotie integreren, wat vervolgens de mentale en fysieke gezondheid vormt en beïnvloedt. Dit houdt in dat, als gevolg van de verbinding tussen de geest en het lichaam, het geloof van een individu in de effectiviteit van een behandeling ertoe kan leiden dat het lichaam reacties genereert die men normaal gesproken zou verwachten van een echt medicijn.
Interessant genoeg moet een deelnemer van een onderzoek zich soms uit de placebogroep terugtrekken vanwege “ongewenste gebeurtenissen”. Het lijkt er dus op dat, net zoals mensen soms een daadwerkelijke verbetering van hun symptomen kunnen ervaren door het placebo effect, het tegenovergestelde ook kan gebeuren door iets dat het nocebo effect wordt genoemd.
Nocebo effect
De term nocebo effect is bedacht om een naam te geven aan het negatieve equivalent van het placebo en om onderscheid te maken tussen gewenste en ongewenste effecten van placebo’s. Met andere woorden, voor sommige mensen betekent dit dat het nemen van een neppil of zelfs alleen al geïnformeerd worden over de mogelijke bijwerkingen van een neppil, voldoende is om echte (negatieve) symptomen te veroorzaken.
Wat dit betekent in relatie tot CBD is dat mensen die denken dat CBD voor hen gaat werken een verhoogd voordeel kunnen ervaren. Ook kunnen mensen die niet geloven in de effecten van CBD uiteindelijk niets voelen, of zelfs negatieve effecten ervaren bij het gebruik ervan.
Is CBD olie slechts een placebo of niet?
Terwijl een aanzienlijk aantal wetenschappers van mening is dat de huidige wetenschappelijke bewijslast onvoldoende is om concrete conclusies te trekken over de effectiviteit en therapeutische waarde van CBD, groeit tegelijkertijd de groep onderzoekers die overtuigd is van het tegendeel.
Een blik op de uitgebreide wetenschappelijke literatuur en onderzoeken bevestigt de authenticiteit van de effecten van CBD. Zo is de identificatie van het endocannabinoïdesysteem en zijn cruciale rol in de beïnvloeding, regulatie en modulatie van vrijwel elk lichaamssysteem onmiskenbaar. Bovendien wordt nu aangenomen dat tekorten in dit systeem ten grondslag kunnen liggen aan diverse kwalen en ziektes, die mogelijk effectief met cannabinoïden zoals CBD behandeld kunnen worden.
Naarmate er meer financiering beschikbaar komt voor onderzoek naar cannabinoïden zoals CBD, stapelt het bewijs zich op dat CBD significant kan bijdragen aan het verminderen, verzachten en aanpakken van uiteenlopende specifieke symptomen en de oorzaken ervan. Aandoeningen waarbij CBD effectiever is gebleken dan wat louter aan placebo effecten toegeschreven kan worden, zijn onder meer, maar niet beperkt tot: pijn, ontstekingen, epilepsie en depressie.
Waarom denken sommige mensen nog dat CBD slechts een placebo is?
Zoals aangehaald in de inleiding geloven veel wetenschappers, maar ook leken, dat de opmerkelijke effecten en het uitgebreide toepassingsgebied van CBD louter het resultaat zijn van een placebo-effect. Maar waarom is dat zo?
Te mooi om waar te zijn
De reputatie van CBD als een panacee voor een breed scala aan symptomen en aandoeningen werkt eerder tegen dan in het voordeel ervan. Dit leidt ertoe dat veel mensen CBD olie beschouwen als ofwel een wonderbaarlijke genezer voor alles, of iets dat te mooi is om waar te zijn.
Het effect verschilt per persoon
Men zou CBD moeten beschouwen als één van de middelen in een breder arsenaal dat voor sommigen een waardevolle aanvullende behandeling kan zijn naast hun reguliere medicatie, terwijl het voor anderen uitstekend op zichzelf kan functioneren. Kortom, CBD heeft niet voor iedereen hetzelfde effect en kan voor sommigen zelfs helemaal geen effect hebben. Daarom kan CBD door sommige mensen als een placebo worden gezien.
Effectiviteit over tijd
Een bijkomend aspect dat ertoe leidt dat velen CBD als een placebo zien, is het feit dat het, in tegenstelling tot zijn verwante cannabinoïde THC, dat directe effecten heeft, niet op deze wijze werkt. Daar komt nog bij dat CBD over tijd zijn werking laat zien, wat het begrijpelijk maakt waarom velen het nog steeds als een placebo beschouwen.
Tot slot
Het valt te begrijpen dat een deel van de wetenschappelijke gemeenschap en het grote publiek hun twijfels hebben bij de werking en voordelen van CBD olie. Dit fenomeen is niet onbekend in de medische wereld; immers, de olie heeft niet bij iedereen hetzelfde effect. Dit leidt ertoe dat velen concluderen dat de veelgeprezen therapeutische voordelen mogelijk overdreven zijn en de waargenomen effecten wellicht slechts placebo effecten zijn.
Desondanks is CBD zeker geen wonderoplossing, maar het groeiende volume aan wetenschappelijke studies en resultaten van klinische tests wijst uit dat de invloed van CBD op het lichaam echt is en dat de voordelen tastbaar zijn. Het geheim ligt in het op een juiste wijze gebruiken van een farmaceutisch kwaliteitsproduct en het de nodige tijd geven om effectief te zijn, vergelijkbaar met de benadering bij elk ander medicijn of therapeutische behandeling.